Voorzitter,om maar met de deur in huis te vallen,de PvdA kan goed uit de voeten met de begroting voor 2019. De eerste begroting voor de nieuwe bestuursperiode en wat voor een begroting. Een begroting die dankzij extra inkomsten van het rijk van 11 miljoen euro een doorontwikkeling mogelijk maakt.
De 7 magere jaren liggen achter ons. Er is eindelijk geld voor nieuw beleid en we kunnen een aantal geplande bezuinigingen schrappen,zoals het invoeren van een starttarief voor het WMO taxivervoer. De PvdA is blij, dat die maatregel van de baan is.
Voorzitter: ik ga niet alle voorstellen die in deze begroting staan bij langs. Voor veel zaken is extra geld uitgetrokken en komt het college over de besteding apart bij de gemeenteraad terug, maar in zijn algemeenheid het volgende.
Waar veel gemeenten de financiële broekriem met betrekking tot het sociaal domein moeten aanhalen, trekt onze gemeente in 2019 zo’n 5 miljoen euro extra uit voor het sociaal domein. Het is goed de budgetten met betrekking tot de zorg en het sociaal domein op orde te hebben. Voor ons als PvdA blijft de zorgvraag het belangrijkste. De vraag naar zorg is lijdend en niet het geld.
Naast de zorg en het sociaal domein, wordt in deze begroting extra geld uitgetrokken voor cultuur, onderwijshuisvesting, onkruidbestrijding en ga zo maar door. Ook voor de nieuwe centrale huisvesting van de buitendienst in Bolsward komt bijna € 12 miljoen aan investeringsruimte beschikbaar.
Verder is in deze begroting Duurzaamheid een belangrijk thema. In de begroting zijn diverse voorstellen opgenomen. Zo wil het college 2 proeftuinen starten, voor een aardgas vrije wijk en dorp.
Gemeenten staan aan de vooravond van een grote energietransitie de overstap van fossiele naar duurzame bronnen. Er zijn landelijk veel ambities als het om de energietransitie gaat,maar ook heel veel vragen!!
Het is nog onvoldoende duidelijk, hoe de kosten betaald worden. Het is voor ons vanzelfsprekend, dat de rekening van de transitie, niet op het bordje van onze gemeente en inwoners mag komen.
En de verduurzaming, mag in onze ogen ook zeker niet leiden tot een grotere kloof tussen arm en rijk. Mensen die het geld hebben, kunnen het zich veroorloven om de ingrijpende aanpassingen aan hun huis, te laten uitvoeren. Hiermee verlagen ze hun energierekening. Mensen die dat geld niet hebben=krijgen dat voordeel niet. Die moeten we helpen.
Want voorzitter naast de vele ambities die onze gemeente heeft en dan verwijs ik ook even naar de ontwikkelagenda, mogen de normale en gangbare zaken die de leefbaarheid in onze gemeente bevorderen niet uit het oog verloren worden. Zoals bijvoorbeeld het onderhoud aan wijkgebouwen en dorpshuizen, verkeersveiligheid voor fietsers of het hebben van voldoende betaalbare huur en koopwoningen.
In de begroting valt te lezen dat er vanaf 2019 in Bolsward en Sneek nauwelijks geen grondlocaties meer zijn voor huur en koopwoningen. In Den Haag roept men bouwen, bouwen, bouwen en hier blijven we op onze handen zitten. Dat kan natuurlijk niet. De sleutel voor het meer mogen bouwen, ligt echter bij de provincie die bepaalt hoeveel woningen een gemeente mag bouwen. Ons college wordt met spoed gevraagd om erbij de provincie op aan te dringen, om de bouwcapaciteit voor woningen te vergroten. Alles moet uit de kast daarvoor!
Vraag is: hoe ziet u de mogelijkheden dat er in 2020 wel verder gebouwd kan worden in Sneek en Bolsward?
Het rijk zal in onze ogen financieel over de brug moeten komen. Wij vragen het college dit standpunt actief uit te dragen bij de VNG en het Rijk.
Voorzitter, op een 3 tal punten wil de PvdA hier specifiek ingaan. In de eerste plaats de hoge kosten van het generatiepact. Als PvdA snappen wij de doelstelling van het generatiepact. Het generatiepact, is een goed middel om een meer evenwichtige leeftijdsopbouw van de organisatie te bewerkstellingen. Werknemers boven de 60 jaar kunnen tot aan hun AOW-leeftijd van 67 jaar voor 50% gaan werken tegen 75% van het salaris en de pensioenopbouw gaat voor 100% door. Een luxe regeling die echter ook een keerzijde kent.
Het generatiepact in onze gemeente kost heel veel geld.. Bij de begroting 2017 is voor deze regeling al structureel 300.000 euro beschikbaar gekomen. De regeling is inmiddels door het college verlengd en ambtenaren kunnen er tot en met mei 2020 gebruik van maken. Deze verlenging kost de gemeente nog eens 250.000 euro extra. Totaal kost het generatiepact dus 550.000 euro structureel.
Even ter vergelijking. In de nieuwe huisvesting van de buitendienst in Bolsward investeren we bijna 12 miljoen euro. De structurele kapitaallasten daarvan bedragen € 505.000 euro.
De structurele lasten van het generatiepact zijn dus duurder dan de geheel nieuwe huisvesting van de buitendienst in Bolsward. Dit om aan te geven om hoeveel geld het gaat.
En dat niet alleen voorzitter. We hebben in september naar aanleiding van de bestuursrapportage gediscussieerd over het budgetrecht van de gemeenteraad en het belang om voorstellen integraal af te wegen. Aan het wel of niet invoeren van het generatiepact ligt een keuze ten grondslag. Een keuze met fikse financiële gevolgen van meer dan een half miljoen euro structureel. In de toekomst dient het college besluitvorming hierover dan ook eerst aan de raad voor te leggen en dit niet zelf te besluiten. Dat zijn de spelregels. Als het college de regeling na mei 2020 wenst voor te zetten verwachten wij een apart raadsvoorstel waar de gemeenteraad dan een besluit over neemt.
Punt 2. In de aanbiedingsbrief bij de begroting is geschreven, dat het college, goed geluisterd heeft naar de aanbevelingen die de raad heeft gedaan tijdens de behandeling van de kadernota in juli dit jaar. Maar toch niet helemaal!.
In het hoofdlijnen akkoord is geschreven dat de gemeente het probleem van de hoogspanningskabel in Sneek wil oplossen,d oor deze ondergronds te brengen. Met ingang van 1 januari 2019 is er een subsidieregeling van kracht, waarbij 80% van de kosten door het rijk worden betaald. Het ondergronds brengen van de hoogspanningskabel kan dus op korte termijn al spelen.
Bij de behandeling van de kadernota in juli jl. hebben wij het college erop gewezen dat de wij dit speerpunt missen en hebben gevraagd het thema van de hoogspanningskabel in de begroting op te nemen. Vraag aan het college. Waarom is dit thema uit het hoofdlijnen akkoord, nu niet in de begroting opgenomen? Hoe zit dat?
Punt 3. Sinds 2017 zijn gemeenten verplicht in hun begroting en jaarrekening kengetallen op te nemen die de raad inzicht geven in de omvang van externe inhuur van personeel, overhead en personeelsformatie. Dit om de gemeenteraad de mogelijkheid te geven hierop bij te sturen.
Zoals u weet is onze fractie kritisch op het feit dat veel personeel door onze gemeente wordt ingehuurd via payroll en uitzendbureaus. Voor de PvdA is werkzekerheid erg belangrijk en huur je personeel in principe alleen maar in bij “piek en ziek”. Een paar maanden geleden, bij de behandeling van de jaarrekening 2017, bleek dat onze gemeente maar liefst 18% van de loonsom besteed aan extern personeel. Wij zijn verheugd dat het college tot de slotsom is gekomen, dat dit percentage veel te hoog is, want in deze begroting wordt nu uitgegaan van 6% voor externe inhuur. Complimenten daarvoor. Graag wil de PvdA dit percentage, voor externe inhuur monitoren en vraagt het college bij de bestuursrapportage de gemeenteraad hierover te informeren.
Voorzitter ik kom tot een afronding.
Wij dienen samen met andere partijen twee moties in.
De eerste is mede namens ons ingediend door het CDA en betreft het model-spoormuseum.
De tweede motie gaat over inflatievergoeding aan gesubsidieerde instellingen. Die motie dient D66 namens ons in. Wij zijn van mening dat de ondergrens van de bezuinigingen op loon- en prijzen voor gesubsidieerde instellingen is bereikt. Vooral instellingen met personeel ondervinden daar de nadelige gevolgen van. Wij willen dat een halt toeroepen.
Tenslotte. De Partij van de Arbeid kan instemmen met deze ambitieuze begroting en wil het college en alle ambtenaren die betrokken zijn bij het opstellen van de begroting, bijzonder bedanken. DANK U!
Johan Feenstra
